Is de fosfaat-gift voor uw koeien voldoende?
7 april 2022 - Veehouderij
Voor het welzijn van gezonde koeien is het van cruciaal belang dat het ruwvoer voldoende voedingsstoffen bevat. Een tekort aan bijvoorbeeld fosfaat kan ernstige problemen veroorzaken. Zowel de bodemconditie als het gehalte aan voedingsstoffen in de mest spelen een cruciale rol bij het bepalen van de hoeveelheid voedingsstoffen die het gras kan opnemen, en bijgevolg ook hoeveel er in het ruwvoer terechtkomt. Onderzoek van vers gras, bodem en mest biedt inzicht in de opname en beschikbaarheid van essentiële voedingsstoffen.
Recentelijk stond er opnieuw een alarmerende kop in de krant met de titel 'Hoe een boer veel koeien verloor door fosforgebrek'. Karst Brolsma, onderzoeker bij Eurofins Agro, herkent deze problematiek en zegt: "Een tekort aan voedingsstoffen leidt inderdaad tot ernstige gezondheidsproblemen bij koeien. De oplossing is ervoor te zorgen dat het voer voldoende voedingsstoffen bevat, zoals in dit geval fosfor of fosfaat, of dit nu afkomstig is van lokaal geteeld ruwvoer of van externe bronnen, wat kan worden bepaald door analyse van bodem, mest en gras."
Fosfaat
Wanneer gras onvoldoende fosfaat opneemt, zal het ruwvoer vanzelfsprekend ook een tekort aan fosfaat bevatten. Fosfaatfixatie is vaak een van de onderliggende problemen, waarbij fosfaat in de bodem gebonden is aan andere elementen, zoals ijzer (Fe) op bodems met een lage pH en calcium (Ca) op bodems met een hoge pH. Hierdoor blijft het fosfaat in de bodem, maar kan het gewas er niet bij.
Lage pH
Voor bodems met een lage pH kan het beschikbare fosfaatgehalte voor gewassen worden verhoogd door bekalking, wat de pH-waarde van de bodem verhoogt en daardoor de hoeveelheid beschikbaar fosfaat vergroot.
Hoge pH
Op bodems met een hoge pH is het echter niet mogelijk om de pH te verlagen, dus moeten er andere oplossingen worden gezocht. Daarnaast kan het een uitdaging zijn om voldoende fosfaat aan te voeren vanwege wettelijke beperkingen op het gebruik van dierlijke mest. Het is van groot belang om te weten wat de samenstelling van de mest is die nog wel mag worden gebruikt, en daarom is het aan te raden een mestanalyse uit te voeren.
De mest kan vervolgens op het land worden verdeeld op basis van de fosfaattoestand, waarbij op graslanden met een 'lage' fosfaattoestand meer mest wordt gebruikt en op graslanden met een 'hoge' fosfaattoestand minder mest wordt aangewend, om zo de fosfaatvoorziening via mestoptimalisatie te optimaliseren.
Stikstof
Indien er geen aanzienlijke verschillen in de fosfaattoestand tussen de percelen zijn, is het van belang om vóór bemesting naar de stikstoflevering te kijken. Maak groepen met een verschil van minimaal 50 kg stikstofleveringsvermogen van de bodem en verdeel de mest dienovereenkomstig.
Opname door gras
Brolsma benadrukt: "De eerste snede is van groot belang voor de uiteindelijke kwaliteit van het ruwvoer. Het is essentieel om snel inzicht te krijgen in mogelijke problemen met de fosfaatopname van het gras, omdat de graskuil pas enkele weken na het inkuilen wordt geanalyseerd. Hoe eerder een fosfaatte kort wordt geconstateerd, hoe sneller maatregelen kunnen worden genomen om de bemesting voor de volgende sneden te optimaliseren."
"Het uitvoeren van een analyse van vers gras kan helpen om een mogelijk fosfaatte kort vanuit de bodem snel te identificeren. Door het gras vóór het maaien te analyseren, kan de bemesting voor de tweede snede nog worden aangepast," concludeert hij.
