Buiten is het koud, maar dat zie je niet in de N-cijfers in de bodem
21 april 2023 - Akkerbouw
Het is (alweer) een uniek voorjaar. Het blijft lang koud dit jaar. De gegevens van het KNMI laten duidelijk lagere temperaturen zien dan andere jaren. Dat heeft gevolgen voor de teelt én voor de bodem. Met name stikstof in de bodem blijkt onvoorspelbaar.
Als het over de teelt gaat zie je overal vertraging. In de suikerbieten bijvoorbeeld, wordt volgens IRS later gezaaid. Halverwege april was pas 10% van de suikerbieten in Nederland gezaaid, terwijl in deze periode vorig jaar al ruim 90% van de suikerbieten in de grond zat.
De kou zie je dit jaar echter niet terug in de stikstofcijfers van de bodem. Eurofins heeft de gemeten minerale stikstofcijfers van twee grondsoorten voor heel Nederland geïnventariseerd, zie figuur. Beide diagrammen laten een vergelijkbare trend zien, maar er zijn ook duidelijke verschillen. De mineralisatie van stikstof is niet alleen afhankelijk van de temperatuur en het vochtgehalte in de bodem, maar ook van bijvoorbeeld de kwaliteit van de bodem organische stof.
Opvallend voor beide grondsoorten is dat de N-cijfers in 2023 minimaal gelijk en soms zelfs hoger liggen dan een jaar eerder. Deze verschillen kunnen niet worden verklaard door de bodemtemperatuur.
Figuur: Het gemiddelde stikstofgehalte in de bodem (N-mineraal in kg N/ha) voor zeeklei- en dekzandgronden per maand in 2022 en 2023. Bron: Eurofins 2023
Meten is weten
Minerale stikstof blijkt dus moeilijk te voorspellen op basis van de temperatuur in de bodem. Het is daarom zaak om steeds te meten hoeveel er in de bodem zit om vervolgens de bemesting daarop af te kunnen stemmen. Op zandgronden zie je een grotere stijging van bodemstikstof van maart naar april.
De cijfers in de figuren laten een gemiddeld verloop van bodemstikstofgehaltes zien in Nederland. Het is belangrijk om op perceelsniveau te weten wat er zit en wat er in de toekomst vrij gaat komen. Door met enige regelmaat de bodem te laten analyseren krijg je hierin inzicht. De minerale stikstof kan ook tijdens de teelt via BijmestMonitor worden bepaald om zo de bemesting verder te optimaliseren.
