Zinkovermaat bij suikerbiet
8 december 2023
Oorzaak slechte opkomst achterhaald met BemestingsWijzer Compleet
Een tekort of overmaat van sporenelementen kan leiden tot teeltproblemen. Eurofins deed grondonderzoek op een perceel met suikerbieten waarvan een deel slecht of niet opkwam. De resultaten toonden aan dat er sprake was van zinkovermaat en een te lage pH.
Sporenelementen zijn onmisbaar voor de groei en ontwikkeling van een plant. Er geldt echter dat het optimale gehalte van sporenelementen heel specifiek kan zijn. Een overmaat (toxiciteit) of tekort van sporenelementen kan vervelende gevolgen hebben voor de teelt. Grondonderzoek geeft dan inzicht of er sprake is of kan zijn van een overmaat of tekort.
Suikerbieten op rivierklei
Een voorbeeld van een dergelijk onderzoek is uitgevoerd op een nabij een rivier gelegen perceel met suikerbieten op rivierklei. Aan de lager gelegen kant van het perceel was minder dan 50% van de zaailingen opgekomen en de groei van de overige suikerbieten was zeer matig. De oudere bladeren waren vergeeld en gestopt met groeien. Op het hoger gelegen gedeelte van het perceel was de groei normaal.
Van nature zijn rivierkleigronden rijk aan nutriënten en de teler had nooit eerder sporenelementen onderzocht. Om het probleem te identificeren zijn twee monsters genomen op het perceel: één op het ‘goede’ stuk en één op het ‘slechte’. De monsters zijn onderzocht met een BemestingsWijzer Compleet. Met de resultaten uit dit onderzoek kon Eurofins de oorzaak van de slechte opkomst achterhalen.
Slechte opkomst van suikerbiet op rivierklei. Foto: Eurofins Agro
De resultaten van het onderzoek lieten zien dat het slechte gedeelte van het perceel een zeer lage pH had en een overmaat aan bepaalde sporenelementen (zie Tabel 1). Daarnaast was er ook een tekort aan molybdeen (Mo) zichtbaar. Dit elemenent speelt een belangrijke rol in de groei van suikerbieten. Uiteindelijk bleek zinkvergiftiging de belangrijkste oorzaak van de slechte groei. Zeer hoge gehaltes aan zink kunnen concurreren met molybdeen voor opname in de plant. Daarnaast kunnen zinkionen zich binden aan molybdeen, met een tekort aan molybdeen voor de bieten tot gevolg. De rivier overstroomt eens in de zoveel jaar, en de kans is groot dat de rivier de zink en de andere sporenelementen / zware metalen heeft aangevoerd.
|
Parameter |
Resultaat |
Status |
|
IJzer plantbeschikbaar |
3.690 µg / kg |
Goed |
|
Zink plantbeschikbaar |
8.840 µg / kg |
Zeer hoog |
|
Mangaan plantbeschikbaar |
18.150 µg / kg |
Zeer hoog |
|
Koper plantbeschikbaar |
291 µg / kg |
Zeer hoog |
|
Molybdeen plantbeschikbaar |
< 4 µg / kg |
Zeer laag |
|
Borium plantbeschikbaar |
1.022 µg / kg |
Hoog |
|
pH |
4,9 |
Zeer laag |
Tabel 1: Resultaten van BemestingsWijzer Compleet van het ‘slechte’ gedeelte van het veld
Zink wordt opgenomen door de plant als Zn2+. Zink is een essentieel onderdeel van meerdere enzymen en is betrokken bij de synthese van aminozuren en eiwitten. De pH heeft een groot effect op de beschikbaarheid van zink. Bij hogere pH’s (>6,5) zal de beschikbaarheid veelal laag zijn, maar bij een lagere pH is het beeld heel divers en varieert deze tussen hoog en laag. Bij een lage pH (<5,2) kan de beschikbaarheid zo hoog zijn dat het mogelijk problematisch wordt. Met name in zandgrond worden hoge gehaltes aangetroffen, maar ook in kleigrond kan plantbeschikbare zink in grote hoeveelheden aanwezig zijn (Figuur 1).
Bekalken om zinkovermaat te voorkomen
Bekalken kan hier een oplossing bieden. Dit dient dan wel met zorg (plaatselijk) te worden gedaan, omdat een te hoge pH ook negatieve effecten kan hebben op de plantbeschikbaarheid van enkele andere nutriënten. Opvallend in Figuur 1 is dat er ook percelen te zien zijn met een lage pH én lage beschikbaarheid. Hier is het belangrijk om de juiste meststoffen toe te dienen om tekorten te voorkomen.
Figuur 1: De relatie tussen de pH en de beschikbaarheid van zink in zandgrond (links) en kleigrond (rechts). Bron: Eurofins 2023
Om uw percelen op de sporenelementen te laten onderzoeken kunt u BemestingsWijzer Compleet gebruiken. Hier zitten alle metingen in die u van BemestingsWijzer kent, mét negen sporenelementen: borium (B), mangaan (Mn), koper (Cu), zink (Zn), silicium (Si), molybdeen (Mo), ijzer (Fe), kobalt (Co) en selenium (Se). Lees meer >
