CEC-bezetting kan vaak beter
17 september 2020 - Akkerbouw - Veehouderij
De CEC-bezetting is op veel Nederlandse bodems lager dan wenselijk. Op bijna de helft van alle Nederlandse percelen kan de bodem meer nutriënten vasthouden dan nu het geval is. Dat kost productie. Natasja Poot, Productmanager Teelt, legt uit wat je daaraan kan doen.
Uit onderzoek blijkt dat op 40% van alle Nederlandse percelen de bodem meer nutriënten kan vasthouden dan nu het geval is. Het kleihumuscomplex, in het Engels Cation Exchange Capacity ofwel de CEC, is voor slechts 85% of minder gevuld met de nutriënten Ca, Mg, K en Na.
De CEC-bezetting blijkt bovendien sterk per regio te variëren. Vooral in Friesland, Groningen, Gelderland en Drenthe is dat CEC-bezetting aan de lage kant (zie figuur 1). Ook per bedrijf en zelfs binnen een perceel kunnen er (relatief) grote verschillen zijn. Er zijn bovendien percelen te vinden waar minder dan de helft van de CEC benut wordt.
Figuur 2: CEC-bezetting van Nederlandse bodems. Bron: Eurofins Agro, 2020
Aandacht voor de CEC is belangrijk; een te lage CEC-bezetting kost immers opbrengst. Volgens Natasja Poot kunnen er verschillende oorzaken zijn voor een lage CEC:
- De grondsoort: kleigronden hebben over het algemeen een hogere CEC doordat de kleideeltjes veel bindingsplaatsen hebben. Bij zandgronden wordt de CEC voor het overgrote deel gevormd door organische stof. Zanddeeltjes zelf zijn inert en binden nagenoeg geen nutriënten. Kleigronden hebben dan ook een hogere CEC dan zandgronden.
- De pH: de lading en daarmee de bindingscapaciteit van gronddeeltjes is pH-afhankelijk. Bijeen lage pH (zure grond) is een deel van de CEC bezet door H+ in plaats van nutriënten.
- Het organische stofgehalte: hoe meer organische stof in de bodem, hoe groter de CEC
Poot: “Grondonderzoek geeft inzicht in de situatie van het perceel. Als uit grondonderzoek blijkt dat de CEC aan de lage kant is, zijn er verschillende maatregelen mogelijk.”
Maatregelen bij lage CEC
- Als eerste is het zaak om te kijken naar het organische stof percentage. Zandgrond heeft bijvoorbeeld van nature een lage CEC. Daar kan je wat aan doen door organische stof toe te dienen.
- Bij een lage pH is bekalken zinvol. Hiermee vergroot je de ‘effectieve CEC’. Je verjaagt de H+, en bijvoorbeeld ook de Al3+-ionen van het CEC-complex. Zo ontstaat ruimte voor de nutriënten om zich te binden. Als uit het grondonderzoek blijkt dat het magnesiumgehalte laag is, kan je bijvoorbeeld kiezen voor een kalkmeststof met extra magnesium.
- Als de pH 7 of hoger is, dan is het beter om niet meer te bekalken. Indien je wel de CEC-bezetting en de onderlinge verhouding van de gebonden nutriënten wilt verbeteren, kan er gekozen worden om gips uit te rijden. Gips bestaat uit calciumsulfaat en verhoogt niet de pH, maar draagt er wel aan bij dat er meer calcium en magnesium wordt gebonden aan het CEC.
Meer weten over CEC?
Bekijk dit filmpje:
