Natuurgrond wordt niet geanalyseerd; dat is een gemiste kans
28 september 2021 - Bodemblog
Bos- en natuurgrond wordt niet tot nauwelijks geanalyseerd. Feitelijk weten we dus niet of de bodemvruchtbaarheid in bos- en natuurgebieden het mogelijk maakt om gestelde natuurdoelen te behalen. Terwijl rekenmodellen de één na de andere uitkomst opleveren waarop beleidsdocumenten worden gebaseerd. Op z’n minst opmerkelijk!
Ook demissionair minister Carola Schouten komt in een schriftelijke beantwoording van kamervragen tot de conclusie dat de hoeveelheid analysedata uit bos- en natuurgebieden uiterst mager is. In "Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden" nummer 3932 komt naar voren (vraag 9/10) dat er geen databank is waaruit blijkt in welke natuurgebieden de afgelopen dertig jaar regelmatig bodemonderzoeken zijn gedaan. Daarom ben ik zelf in onze databank gedoken; om het maatschappelijk debat met feiten te voeden.
<1% analyses van natuur/bosgrond
In de meer dan 90 jaar routinematig grondonderzoek in Nederland zijn heel veel analyses van landbouwgrond gedaan, maar van bos- en natuurgrond zijn de aantallen bescheidener; 99% van ons onderzoek is landbouwgrond en <1% gaat om bos-en natuurgronden. Het aantal bodemmonsters waarin minerale-N en -S is bepaald in bos- en natuurgrond, is zowaar nog geringer, terwijl deze twee paramaters toch een duidelijke relatie hebben met natuurdoelen zoals biodiversiteit en verschraling. Beleid baseren op rekenmodellen kan werken, maar 'echte' cijfers hebben - zeker gezien de enorme maatschappelijke belangen die er aan gekoppeld zijn - ook best wel zeggingskracht.
Hoe ziet de bosgrond er eigenlijk uit?
Om te beoordelen of bos- en natuurgronden geschikt zijn voor de beoogde natuurdoelen, kun je veel vragen stellen, waarop zoals gezegd op dit moment moeilijk antwoord is te geven omdat de cijfers ontbreken. Loopt de pH van bosgronden nog verder achteruit? Neemt de hoeveelheid (bio-available) zware metalen (zoals aluminium) in de bodem toe? Wat gebeurt er eigenlijk met het organische stofgehalte in deze bodems. Organische stof is bodemvruchtbaarheid maar ook vastgelegde CO2; versterken natuur- en klimaatdoelen elkaar of werken ze in het beleid elkaar tegen? Hoeveel mineraliseren (stikstof en zwavel) deze bodems eigenlijk gedurende het jaar en wat is het aandeel actief bodemleven? Wordt de effectieve CEC, en daarmee de binding en nalevering van calcium, lager?
Als ik inzoom op calcium zie ik dat er enorme verschillen zijn tussen het calciumgehalte op landbouw en bosgrond. Nog veel belangrijker is de variatie in het calciumgehalte binnen de categorie bosgronden. Het percentage calcium varieert daar van minder dan 40% tot > 80%. Ik ben benieuwd of we dat terugzien in de biodiversiteit, de kwaliteit van flora en fauna.
Wanneer we ‘echt weten door te meten’ (en ook blijven monitoren) kunnen beleidsmakers, natuurbeheerders, én ook de agrarische sector feiten interpreteren en gefundeerde keuzes maken. Dat geldt voor zowel natuurdoelen (stikstof) als klimaatdoelen (CO2-vastlegging). En een bijkomend voordeel is dat gemeten analysecijfers als input voor beleids- en onderzoeksmodellen, de output van deze modellen verder verbeteren. Door bos- en natuurgrond niet te analyseren, lopen we deze kansen mis.
Figuur 1: Calciumgehalte in bosgrond Bron: Eurofins Agro
2 Reacties
Voeg een reactie toe
2 maart 2023
In het Land der Blinden is 1 oog koning , in het hele milieu debat wordt er gewoon niet geluisterd. Niet naar de Wetenschap niet naar de Boer en ook niet naar de Tuinder , hg Gert Laros
12 oktober 2022
Bijzonder goed initiatief cq vraagstelling. Essentieel bij het vergelijken van bijv. stikstof en CO2 effecten. Zijn er op basis van de weinige cijfers over bosgrond al vergelijkingen gemaakt met landbouwgronden binnen eenzelfde regio? Wat is eigenlijk de oorzaak van dit gebrek aan analyses/onderzoek? Financieel kader, politieke keuzes, etc.?
Voeg een reactie toe
