Lage calciumgehaltes na nat voorjaar
25 maart 2024 - Akkerbouw
De afgelopen wintermaanden is er extreem veel regen gevallen. Dat heeft gevolgen voor de nutriënten in de bodem. Uit een analyse door Eurofins blijkt dat de calciumgehaltes in bouwland op zand én op klei dit voorjaar lager liggen dan in 2023. Dat heeft gevolgen voor het gewasgerichte calciumadvies.
Een extreem nat najaar resulteerde in natte akkers gedurende de hele winter. Vooral oktober was een erg natte maand (zie figuur 1). Maar ook november en december 2023 waren een stuk natter dan het jaar ervoor, terwijl dit ook 2022 een vrij nat najaar had. Ook 2024 begon erg nat. In januari van dit jaar heeft het KNMI in De Bilt gemiddeld 95 millimeter neerslag gemeten. Dat is circa 25 millimeter meer dan normaal. Een kans tot opdrogen was er nauwelijks tot kortgeleden. Naast een slechte bewerkbaarheid heeft dit meerdere vervelende gevolgen.
Figuur 1: Cumulatieve maandelijkse neerslaggegevens van de wintermaanden (oktober-januari) van 2022-2023 en 2023-2024. Bron: KNMI, meetstation de Bilt, 2024
Nutriënten spoelen uit
Een van de gevolgen van veel neerslag is uitspoeling. Bij natte omstandigheden kunnen nutriënten de akkers verlaten richting het grond- en oppervlaktewater. Nitraat kan onder vochtige omstandigheden denitrificeren en in gasvorm het perceel verlaten. Het verlies van meststoffen is schadelijk voor zowel teler als milieu. Voor de teler betekent dit dat er minder nutriënten beschikbaar zijn voor het gewas, met mogelijke opbrengst- en kwaliteitsschade tot gevolg. Voor het milieu is uitspoeling ook erg nadelig. In natuurgebieden, waar de stikstof terecht kan komen, draagt de stikstof bij aan verzuring van de bodem. Hierdoor raakt de bodem uit balans, ontstaat een tekort aan overige nutriënten en uiteindelijk heeft dit een effect op de soortendiversiteit.
Hoger calciumadvies
Niet alleen stikstof is uitspoelingsgevoelig. Ook calcium kan uitspoelen, waardoor tekorten kunnen ontstaan voor het gewas. Calcium is zeer belangrijk voor de groei, stevigheid en kwaliteit van elk gewas.
Eurofins heeft de calciumcijfers van afgelopen winters op een rij gezet. Figuur 2 laat zien dat er deze winter gemiddeld een lagere plantbeschikbare hoeveelheid calcium is gemeten dan afgelopen winter op zandgronden die worden gebruikt als bouwland. Ook voor kleigrond was dit het geval. En dat terwijl kleigronden gemiddeld meer calcium vasthouden dan zandgronden.
Figuur 2: Gemiddelde hoeveelheid calcium in mmol/l op zandgronden (links) en kleigronden (rechts) gebruikt als bouwland in de periode oktober t/m februari van 2022-2023 en 2023-2024. Bron: Eurofins Agro 2024
Bij zowel BemestingsWijzer, het uitgebreide grondonderzoek, als bij het onderzoekspakket Teelt, het grondonderzoek voor aanvang van het seizoen, wordt een gewasgericht bemestingsadvies gegeven dat helpt om de plantbeschikbare hoeveelheid calcium op peil te krijgen. Grondmonsters uit beide onderzoekspakketten, die afgelopen jaar zijn genomen op zand- en kleigronden, laten in 2023 hogere calciumgehaltes zien dan nu worden gevonden. Dat resulteert er meestal in dat er een lagere calciumadvisering is gegeven dan die gegeven zou worden als er nu zou worden bemonsterd. Een nieuw advies pakt waarschijnlijk hoger uit.
Neem een monster bij twijfel
Mocht er twijfel zijn of een perceel in optimale conditie verkeert voor het komende groeiseizoen, geeft het onderzoekspakket Teelt inzicht in de actuele nutriëntentoestand. Bij een geconstateerd tekort is het mogelijk om op basis van de analysecijfers uit dit onderzoek vlak voor de teelt nog een gerichte bemesting uit te voeren.
In de loop van het seizoen kan er altijd nog worden bijgestuurd met behulp van BijmestMonitor.
