pH in veel gevallen aan de lage kant
28 januari 2021 - Akkerbouw - Veehouderij
Meer dan 30% van de Nederlandse zandgronden heeft een pH die onder de streefwaarde ligt. Dit blijkt uit een recente inventarisatie van Eurofins Agro in drie teelten: mais, grasland en consumptieaardappelen. Een te lage pH kost opbrengst.
Een belangrijke speler in de bodemvruchtbaarheid is de zuurgraad (pH) van de bodem. Eurofins Agro inventariseerde onlangs de pH van zandgrond en bracht dit in kaart. In figuur 1 t/m 3 is te zien dat er gebieden zijn waar meer dan 30% van de percelen de pH onder het streeftraject ligt. De streefwaarde voor de pH op zandgrond is afhankelijk van de grondsoort. Niet alle zand is zand. Een vuistregel is dat de pH boven de 5 moet zitten.
 |
 |
 |
Figuur 1 t/m 3. pH van de bodem in verschillende mais, aardappelen en grasland. Klik op de kaartjes voor een vergroting. Bron Eurofins Agro 2020
Uit onderzoek met aardappelen blijkt een relatie tussen pH en opbrengst (figuur 4). Ook andere gewassen, zoals snijmaïs en gras, laten een vergelijkbare relatie zien.
Figuur 4. De relatie tussen pH en opbrengst in consumptieaardappelen. Bron Eurofins Agro 2020
Een te lage pH is niet nodig. Met een onderhoudsbekalking is deze vrij eenvoudig omhoog te brengen. Een te lage pH heeft effect op zowel de chemische als de fysische bodemvruchtbaarheid.
pH en chemische bodemvruchtbaarheid
Het effect van de pH op de chemische bodemvruchtbaarheid is waarschijnlijk het meest bekend. Een hoge pH van de bodem zorgt bijvoorbeeld voor een lage beschikbaarheid van mangaan (Mn). De plantbeschikbare voorraad is laag omdat de bodem de mangaan dan extra vasthoudt. Het gewas is daardoor niet in staat om voldoende van dit sporenelement op te nemen. Mangaan is belangrijk bij diverse enzymatische processen in de plant.
Een lage pH heeft ook effect op de beschikbaarheid van bijvoorbeeld silicium (Si). Silicium is relevant omdat het een rol speelt bij droogtestress en bij de weerbaarheid van het gewas. Bij heel lage pH-waarden van de bodem kan de beschikbaarheid van aluminium (Al) problemen opleveren. De beschikbare aluminium is slecht voor de maïswortels.
pH en fysische bodemvruchtbaarheid
Naast de chemische bodemvruchtbaarheid is de pH ook van belang bij de fysische bodemvruchtbaarheid. Met name de bezetting van het kationenuitwisselingscomplex, de CEC, hangt nauw samen met de pH. Een lage pH zorgt voor veel waterstofatomen (H+) in de bodemoplossing. Het landbouwkundige effect daarvan is negatief, omdat H+ de plaats inneemt van relevante kationen zoals kalium (K), magnesium (Mg) en calcium (Ca) aan het CEC.
pH en bemesting
De bemesting van de percelen met dierlijke mest en met kunstmest heeft een verzurende werking op de bodem. De pH daalt daardoor geleidelijk. Het is daarom belangrijk om aanvullend op een bemesting regelmatig een bekalking uit te voeren. Dit draagt bij aan een betere CEC-bezetting.
Op kleigronden, met name op jonge kleigronden, is er veel koolzure kalk aanwezig. De koolzure kalk verweert langzaam en zorgt voor natuurlijke bekalking van de gronden. Hierdoor zie je vaak dat de pH op kleigronden hoog is en hoog blijft.
BemestingsWijzer geeft inzicht in de pH van de bodem en ook hoeveel kalk er gegeven moet worden. Een verbetering van de pH zorgt direct voor meer opbrengst (figuur 4). Een dergelijk onderzoek loont dus al gauw!
Meer weten?
Neem contact met klantenservice.agro@eurofins.com
