Cystenaaltjes
Cystenaaltjes (Globodera en Heterodera) zijn sterk gespecialiseerd in één of enkele gewassen. Deze aaltjes komen voor op alle grondsoorten en kunnen lange tijd overleven. Schade wordt veroorzaakt door aantasting van het wortelstelsel en verstoring van de hormoonhuishouding van de plant. De belangrijkste soorten in Nederland zijn de aardappelcystenaaltjes, Globodera pallida en Globodera rostochiensis en de bietencystenaaltjes, Heterodera schachtii en Heterodera betae.
Levensscyclus
De eitjes van cystenaaltjes komen uit wanneer er lokstoffen door een waardplant worden uitgescheiden. Er is ook sprake van natuurlijke afname waardoor de besmetting elk jaar langzaam afneemt. De mate van afname verschilt per aaltjessoort. Wanneer een juveniel de wortels van een waardplant is binnen gedrongen reageert de plant door het vormen van voedingscellen. De juveniel is op dit moment niet meer mobiel en vervelt.
De beschikbare hoeveelheid voedsel bepaalt of de juveniel een mannetje of een vrouwtje wordt. Bij voldoende voedsel wordt het een vrouwtje en bij voedseltekort een mannetje. De mannetjes zijn mobiel en verlaten de wortels. Het vrouwtje blijft in de wortel en zwelt totdat haar achterlijf de wortel uit barst. Het opgezwollen vrouwtje zijn de cysten welke met het blote oog te zien zijn op de wortels. De mannetjes bevruchten de vrouwtjes waarna de eieren in het lichaam van het vrouwtje worden afgezet. Het vrouwtje sterft en haar huid verlooit tot een stevige cystenwand. De cysten kunnen tot 600 eitjes bevatten en biedt een goede bescherming, waardoor de eitjes lang in de grond kunnen overleven.
Er zijn verschillende soorten cystenaaltjes in Nederland:
- Globodera pallida en Globodera rostochiensis (Aardappelcystenaaltje)
- Heterodera schachtii (Witte Bietencystenaaltje)
- Heterodera betae (Gele Bietencystenaaltje)
- Heterodera groettingiana (Erwtencystenaaltje)
- Heterodera carotae (Peencystenaaltje)
- Heterodera crucifera (Koolcystenaaltje)
- Heterodera trifolii (Klavercystenaaltje)
- Heterodera mani (Raaigrascystenaaltje)
- Heterodera avenae (Havercystenaaltje)
- Heterodera bifenestra (Ovaal Grascystenaaltje)